.: Krótko o gwincie


Gwint to spiralne nacięcie na powierzchni walcowej lub stożkowej - zewnętrznej lub wewnętrznej. Gwinty o tym samym rozmiarze i typie mają tak dobraną geometrię, że śruba i nakrętka dokładnie pasują do siebie. Gwint może być interpretowany jako równia pochyła nawinięta na powierzchnię walcową. W zawiązku z tym mechanika gwintu jest taka sama jak równi pochyłej.


Parametry definiujące geometrię gwintu

Trzema głównymi parametrami geometrii gwintu walcowego są:


Średnica gwintu d: średnica okręgu opisanego na zewnętrznych wierzchołkach gwintu w przekroju poprzecznym śruby.
Skok gwintu P: odległość pomiędzy wierzchołkami gwintu w przekroju wzdłużnym śruby lub nakrętki. Dla gwintów wielokrotnych jest to odległość między wierzchołkami tej samej nitki gwintu, natomiast odległość między sąsiednimi wierzchołkami jest to podziałka gwintu.
Zaokrąglenie szczytu i dna bruzdy gwintu R: w gwintach trójkątnych unika się pozostawiania ostrych krawędzi wierzchołka gwintu i dna bruzdy gwintu, gdyż powodowałoby to spiętrzenie naprężeń w pobliżu takiego karbu. Promień R zwykle wynosi jedną dziesiątą skoku gwintu.


Wartości średnic i skoków gwintów są z znormalizowane. Polskie Normy opisują gwinty metryczne, to znaczy takie których średnica gwintu w milimetrach jest typoszeregiem liczb naturalnych lub ich ułamków dziesiętnych dla gwintów drobnozwojnych.
Zgodnie z normą gwint metryczny oznacza się literą  M przed liczbą oznaczająca średnicę znamionową gwintu wyrażoną w milimetrach. W gwintach, w których skok P jest normalny nie podaje się jego wartości. Dla gwintów drobnozwojnych skok podaje się w sposób jawny np. np. M8x0.75 (gwint metryczny o średnicy d = 8 mm i skoku P = 0.75 mm), M8 ma skok normalny P = 1.25 mm. Gwinty lewe oznacza się dodatkowo symbolem LH (ang. left-hand), np. LH M16 (gwint lewy o średnicy d = 16 mm i skoku normalnym).


Gwinty ze względu na usytuowanie dzieli się na:
gwinty zewnętrzne
gwinty wewnętrzne

Gwinty ze względu na ilość zwojów dzieli się na:
gwinty pojedyncze
gwinty wielokrotne

Gwinty ze względu na wartość skoku dzieli się na:
gwinty normalne
gwinty drobnozwojowe
gwinty grubozwojowe

w których skok w stosunku średnicy jest większy niż ten znormalizowany

Gwinty ze względu na kierunek nacięcia dzielą się na:
gwinty prawe
obrót śruby zgodnie ze wskazówkami zegara powoduje jej wkręcanie
gwinty lewe
obrót śruby zgodnie ze wskazówkami zegara powoduje jej odkręcanie

Gwinty ze względu na ich kształt zarysu dzielą się na:
gwinty trójkątne
zdecydowanie najpopularniejszy
gwinty trapezowe
używane w przekładniach śrubowych
gwinty okrągłe
nazywane także gwintami Edisona, stosowane w żarówkach
gwinty do drewna
używane we wkrętach do drewna

Powrót